Aantrekkelijker busstation Lekbrug

In de provincie Utrecht spelen multimodale knooppunten een belangrijke rol. Op deze punten komen verschillende soorten vervoer samen, zoals bus, tram, fiets en auto. Vanuit duurzame mobiliteit wordt ernaar gestreefd dat zoveel mogelijk gebruikers vanuit de auto overstappen in het Openbaar Vervoer (OV) of op de fiets. Kwalitatief hoogwaardige knooppunten kunnen dit bevorderen. Onderzocht is hoe het busstation Vianen aantrekkelijker gemaakt kan worden.

Het OV staat in de belangstelling door zaken als stikstofuitstoot en verkeerscongestie. Een deel van de oplossing ligt in een betrouwbaar en aantrekkelijk OV, hiervoor is de lijnvoering en de kwaliteit van haltes en busstations belangrijk. Provincie Utrecht stelde hiervoor het uitvoeringsprogramma multimodale knooppunten op.

In het uitvoeringsprogramma worden 56 knooppunten beschreven. Hier is busstation Lekbrug te Vianen er één van. Het busstation ligt aan de A2 en heeft verschillende verbindingen richting Utrecht, Den Bosch en Gorinchem. Provincie Utrecht en gemeente Vijfheerenlanden gaan het busstation Lekbrug een kwaliteitsimpuls geven. Het streven is om een aantrekkelijk knooppunt te maken om op deze manier zoveel mogelijk mensen uit de auto te krijgen en deze te laten overstappen op het gebruik van OV en/of fiets. Hoe aantrekkelijker een knooppunt is, hoe meer deze bijdraagt aan deze doelstelling. De aantrekkelijkheid bestaat hierbij uit meerdere factoren zoals; de ligging van het knooppunt, de bereikbaarheid van het knooppunt en de faciliteiten op het knooppunt.

Bestaande situatie
Het busstation Lekbrug ligt aan de op- en afritten van de A2. Aan de westzijde is een halte waar bussen vanuit het noorden aankomen en aan de oostzijde is een halte, met fietsenstalling, waar bussen richting het noorden aankomen. Naast deze twee haltes zijn ook de twee fietsenstallingen onderdeel van het busstation.

Huidige situatie van het busstation Lekbrug Vianen.

Onderzoeken
In het voorjaar van 2020 zijn meerdere onderzoeken uitgevoerd naar de kwaliteit van het busstation. Hierbij is gekeken naar feitelijke gegevens, zoals de aanwezige voorzieningen, maar ook zijn diverse gebruikers gevraagd naar hun beleving van het busstation. Uit de verschillende onderzoeken kwam naar voren dat diverse zaken rondom het busstation verbeterd kunnen worden. In het najaar van 2020 werd BOOT organiserend ingenieursburo B.V. betrokken bij de aanpak van het busstation. Samen met de gemeente en provincie worden stappen doorlopen om uiteindelijk tot de daadwerkelijke uitvoering te komen.

Vanuit de onderzoeken werd een brede analyse gemaakt wat nu de daadwerkelijke problemen en aandachtspunten vanuit de gebruikers waren. Deze zijn onderverdeeld in diverse thema’s, zoals ‘versterken knooppuntfunctie’, ‘sociale veiligheid’ en ‘diensten’. Het doel was om een maatregelenpakket op te stellen voor het busstation met daarin de wensen van gebruikers, gemeente en provincie. Hierin speelde participatie een belangrijke rol.

Participatie
Het doel van de participatie was het informeren van de gebruikers over de voortgang van de maatregelen en het nagaan van de wenselijkheid van de voorgestelde verbeteringen. Op deze manier kwam er een lijst met aanpassingen waar draagvlak voor is. Naast een digitale enquête voor gebruikers en inwoners van de gemeente is ook gesproken met de fietsersbond, het Platform Gehandicapten Beleid Vijfheerenlanden en Hotel Vianen.

Het bereiken van gebruikers in een tijd waarin men opgeroepen wordt om zo min mogelijk te reizen, in verband met Covid-19, vroeg om een creatieve aanpak. Uit het gebruikersonderzoek begin 2020 was een grote groep gebruikers van het busstation die graag wilden meewerken aan vervolgonderzoek. Deze zijn opnieuw benaderd. Verder bood het bewonerspanel van de gemeente uitkomst. Hierin werd de enquête uitgezet onder een vaste groep deelnemers die wonen in de gemeente Vijfheerenlanden.

Enquête
De online enquête leverde ruim 600 respondenten op. Daarvan zijn er 333 gebruikers van het busstation. Binnen de enquête legden gebruikers verschillende routes af afhankelijk van de wijze waarop zij naar het busstation komen. Een gebruiker die op deze locatie overstapt, kreeg zo geen vragen over de fietsenstalling en iemand die lopend naar het busstation gaat niet over de parkeergelegenheid. De vaste gebruikers van het busstation (drie dagen of meer) zijn vooral studenten en forensen. Naar mate het gebruik minder intensief is veranderen de reismotieven, hoewel ook bij minder dan een dag nog steeds meer dan 20 procent de reis maakt in verband met werk.

Voor het bereiken van het busstation geldt in het algemeen dat voor de grootste groep, bijna 50 procent, het busstation niet het beginpunt is van de busreis, zij stappen hier over. Het aandeel overstappers is het grootst onder de groep die incidenteel gebruikt maakt van het busstation. Ook is te zien dat het fietsgebruik onder de vaste gebruikers hoog ligt. Vanuit de enquête werden de wensen van de gebruikers duidelijk voor de inrichting van de looproutes, fietsenstallingen, parkeerplaatsen en K+R vakken. Daarnaast kregen alle gebruikers vragen over de voorzieningen op het busstation, zoals de wachtruimtes en beleving.

Fietsenstalling busstation oost.

Verbeteren wachtruimte en groen
Voor het verbeteren van het busstation zelf vonden gebruikers vooral de volgende twee zaken belangrijk: het verbeteren van de wachtruimte en het toevoegen of veranderen van groen. Voor de wachtruimte geeft de gebruiker de voorkeur aan een grotere ruimte op middellange termijn. Deze ruimte is minimaal voorzien van banken, een digitale display met vertrektijden en een laadpunt voor de OV-chipkaart. Voor het verbeteren van de uitstraling van het busstation geven de gebruikers de voorkeur aan oplossingen in het groen. Het toepassen van meer kleur op het busstation zelf in bijvoorbeeld het glas wordt minder positief ervaren. De wensen van de gebruikers vanuit de enquête zijn gebruikt om een definitief voorlopig ontwerp op te stellen met daarin verschillende verbeteringen. Dit is per uitvoeringstermijn aangegeven voor een duidelijk overzicht van de diverse maatregelen.

Samenwerkingsovereenkomst (SOK)
Het hele proces moet uiteindelijk leiden tot uitvoering en verbeteringen voor de gebruikers. De provincie en de gemeente werken samen aan de verbetering van het busstation, omdat de aanpak voortkomt uit het beleid van de provincie, maar het busstation eigendom is van de gemeente. Binnenkort maken zij concrete afspraken voor de maatregelen die in een samenwerkingsovereenkomst komen te staan. Zo kan er een verbetering worden uitgevoerd in de komende tijd met een gezamenlijk einddoel: het bieden van een goed functionerend knooppunt.